Jesienią wzrost zachorowań na COVID-19 to już prawidłowość. Według najnowszych danych Centrum e-Zdrowia tygodniowa liczba zakażeń wzrosła do 76 przypadków na 100 tys. mieszkańców – to siedmiokrotny wzrost w stosunku do sierpnia. Za nową falę odpowiadają warianty Stratus i Nimbus. Główny Inspektor Sanitarny apeluje o szczepienia i podstawowe zasady profilaktyki.
Powrót koronawirusa w Polsce
Od czterech tygodni systematycznie rośnie liczba potwierdzonych przypadków COVID-19. W pierwszej połowie września odnotowano 76 zakażeń tygodniowo na 100 tysięcy mieszkańców, podczas gdy tydzień wcześniej było to 11,1. Główny Inspektor Sanitarny dr Paweł Grzesiowski potwierdza, że to początek kolejnej fali koronawirusa.
„Wchodzimy w nią w gorszym momencie, bo mamy już w szkołach dzieci. Zrobiło się też chłodniej, więc zamykamy w domach okna. Sprzyja to przenoszeniu się wirusa w zamkniętych pomieszczeniach” – ostrzega dr Grzesiowski. Ekspert przewiduje, że szczyt zachorowań przypadnie na październik i listopad.
Nowe warianty koronawirusa
Za obecną falę odpowiadają głównie dwa podwarianty Omikrona – Stratus i Nimbus[1]. Pierwszy z nich został zidentyfikowany w styczniu 2025 roku, a jego udział w globalnych próbkach wzrósł z 2,5 procent do ponad 20 procent w niektórych krajach. Wariant Nimbus również zyskuje na popularności, szczególnie w Kalifornii i innych stanach USA.
Choć oba warianty mają wysoką zdolność infekowania komórek, atakują przede wszystkim górne drogi oddechowe. „To zapalenie gardła, zatok, nosa. Czasami mamy zapalenie oskrzeli. Choroba przebiega z osłabieniem, bólami mięśniowymi, na pewno większym odczynem zapalnym niż przy zwykłym przeziębieniu” – wyjaśnia GIS
Objawy aktualnych wariantów
Nowe warianty COVID-19 wywołują charakterystyczne objawy, które różnią się od wcześniejszych postaci choroby. Najczęstsze to:
- wodnisty katar (86,1%)
- kaszel (73,8%)
- zmęczenie (65,2%)
- ból gardła (62,7%)
- bóle głowy i mięśni
Ciężkie zapalenia płuc z zakrzepicą występują rzadziej, ale osoby z chorobami przewlekłymi i w starszym wieku nadal mogą wymagać hospitalizacji.
Szczepienia jako najlepsza ochrona
Od 22 września dostępne są bezpłatne szczepienia przeciw COVID-19 szczepionką Spikevax, dostosowaną do aktualnych wariantów[5]. W pierwszych dniach szczepień zainteresowanie było duże – ponad 3 tysiące osób otrzymało szczepionkę, a 20 tysięcy kolejnych zapisało się na najbliższe terminy
Szczepienia są dostępne dla wszystkich osób od 6. miesiąca życia. Od ostatniej dawki musi minąć co najmniej 3 miesiące. E-skierowania dostępne są na Internetowym Koncie Pacjenta, a zapisać można się w przychodni POZ, aptece lub przez aplikację mojeIKP.
Zasady profilaktyki
Mimo że COVID-19 ma dziś łagodniejszy przebieg, eksperci przypominają o podstawowych zasadach ochrony:
Dystans społeczny – zachowanie odpowiedniej odległości od innych osób ogranicza możliwość kontaktu z wirusem. Szczególnie ważne w miejscach zamkniętych i tłumnych.
Maseczki ochronne – zasłanianie nosa i ust zmniejsza ryzyko zarażenia innych, nawet gdy przechodzi się COVID-19 bezobjawowo. W miejscach o dużym natężeniu ruchu maseczki nadal są skuteczne.
Higiena rąk – częste mycie rąk mydłem lub dezynfekcja środkami na bazie alkoholu (minimum 60%) eliminuje wirusy z powierzchni dłoni. Ważne jest też unikanie dotykania twarzy.
Wentylacja pomieszczeń – regularne przewietrzanie zmniejsza stężenie wirusów w powietrzu. W jesiennych miesiącach warto pamiętać o częstszym otwieraniu okien.
Grupa ryzyka
Szczególnej ochrony wymagają osoby powyżej 60. roku życia, z chorobami przewlekłymi (szczególnie układu krążenia i oddechowego), kobiety w ciąży oraz osoby z immunosupresją. W tej grupie zaleca się priorytetowe szczepienia i stosowanie dodatkowych środków ostrożności.
Dr Grzesiowski podkreśla, że choć obecne warianty rzadziej wywołują ciężkie powikłania, dla osób z grupy ryzyka COVID-19 nadal może być groźny. „Na cięższą postać choroby mogą zapaść osoby z czynnikami ryzyka – tu rzeczywiście hospitalizacje mogą wzrosnąć” – ostrzega ekspert.
Wzrost zachorowań w okresie jesienno-zimowym to naturalny cykl koronawirusa. Kluczowe jest zachowanie rozsądnych środków ostrożności i skorzystanie z dostępnych szczepień, szczególnie w grupach najwyższego ryzyka.
