Zamek Królewski na Wawelu poinformował o odzyskaniu straty wojennej z czasów II wojny światowej. Chodzi o akwarelę „Śmierć ułana” autorstwa Kajetana Stefanowicza. Odnaleziono ją w bardzo specyficzny sposób. Na jej ślad natrafiono w mediach społecznościowych.
Wiosną 2024 roku pracownicy Zamku Królewskiego na Wawelu otrzymali informację o pojawieniu się na portalu społecznościowym Facebook fotografii przedstawiających akwarelę Kajetana Stefanowicza „Śmierć ułana”. Przekazali tę informację do Ministerstwa Kultury, a także Dziedzictwa Narodowego, który zgłosił sprawę Policji.
Funkcjonariusze z Biura Kryminalnego zidentyfikowali osobę, która opublikowała w Internecie fotografie obiektu i chciała go sprzedać. Natomiast policjanci z Poznania – po przeprowadzeniu ustaleń – dotarli bezpośrednio do posiadacza utraconej akwareli.
Ze względu na kryminalny charakter sprawy, konieczne były działania funkcjonariuszy Komendy Miejskiej Policji w Płocku oraz Prokuratury Rejonowej w Płocku. 15 lipca 2024 r. akwarela „Śmierć ułana” powróciła do zbiorów Zamku Królewskiego na Wawelu.
Historia odzyskania akwareli „Śmierć ułana” Kajetana Stefanowicza pokazuje, że restytucja utraconych dóbr kultury to bardzo często skomplikowany, a także złożony proces, wymagający zaangażowania wielu osób.
Akwarela z czasów II wojny światowej
Akwarela „Śmierć ułana” lwowskiego malarza Kajetana Stefanowicza, powstała zapewne w 1916 roku. Dzieło – razem z całą kolekcją – podarował do zbiorów wawelskich Jerzy hr. Mycielski, testamentem z 1927 roku (zrealizowanym rok później). Razem z innymi pracami należącymi do Mycielskiego było wielokrotnie prezentowane na wystawach sztuki legionowej. Akwarela przedstawia poległego ułana legionowego, unoszonego do nieba przez dwa anioły, u dołu widoczny grób z krzyżem, a także leżącym czakiem ułańskim.
Kajetan Stefanowicz (1886-1920) ps. Soplica – Ormianin, malarz, ułan Legionów Polskich, brał udział w obronie Lwowa w 1918 roku, a także w wojnie polsko-bolszewickiej, w której poległ. W zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu znajdują się także dwa rysunki piórkiem do Pieśni Legionisty (wyd. Lwów 1916) jego autorstwa.
fot. Facebook /Zamek Królewski na Wawelu/
Źródło: Zamek Królewski na Wawelu