Dzięki mieszkańcom i urzędnikom udało się poprawić jakość powietrza w Krakowie. We wrześniu tego roku minęło pięć lat odkąd Kraków całkowicie odszedł od stosowania paliw stałych, a mieszkańcy zmienili swoje ogrzewanie na proekologiczne. Wiele zmian przyczyniło się do tego, że z każdym rokiem w naszym mieście oddychamy coraz lepszym powietrzem.
Uchwałę antysmogową wprowadzono jako najskuteczniejsze działanie, które dawało szansę na osiągnięcie dopuszczalnych standardów jakości powietrza w mieście w jak najkrótszym czasie. W Polsce Kraków był niekwestionowanym liderem i prekursorem tych działań. Co ważne, spotkały się one z pełnym poparciem społecznym zarówno organizacji pozarządowych, jak i samych mieszkańców.
Wprowadzone działania
Zobacz
Zgodnie z wytycznymi Programów Ochrony Powietrza, podejmowane przez miasto działania ukierunkowane były przede wszystkim na ograniczenie emisji komunalno-bytowej. Miało to miejsce m.in. poprzez sukcesywną likwidację palenisk węglowych; realizację programów wsparcia mieszkańców; rozbudowę oraz modernizację sieci ciepłowniczych i gazowych, zapewniającą podłączenie nowych użytkowników; wykorzystanie odnawialnych źródeł energii; termomodernizację budynków; a także wspieranie budownictwa energooszczędnego.
Równocześnie realizowano działania w kierunku ograniczenia emisji komunikacyjnych, m.in. poprzez poprawę organizacji ruchu, utrzymanie czystości i dobrego stanu dróg, rozwój niskoemisyjnej komunikacji publicznej, rozwój komunikacji rowerowej, zakup nowoczesnego, niskoemisyjnego taboru, kontrolę emisji spalin, tworzenie stref ograniczonego ruchu czy budowę parkingów Park&Ride.
Kontrole strażników miejskich
W walkę o czyste powietrze w naszym mieście bardzo mocno zaangażowała się też Straż Miejska Miasta Krakowa. Przez pięć lat obowiązywania przepisów uchwały antysmogowej strażnicy miejscy przeprowadzili 14 681 kontroli. Ujawnili 581 wykroczeń, nałożyli 199 mandatów karnych, sporządzili 331 notatek pod wniosek o ukaranie do sądu, a także pouczyli 51 osób.
Aby dodatkowo zachęcić mieszkańców do zmiany ogrzewania na proekologiczne oraz zrekompensować im związane z tym koszty, realizowano kompleksowe programy dotacyjne oraz programy wsparcia mieszkańców.
Ogromne zaangażowanie mieszkańców
W latach 1995–2022 zlikwidowano ponad 45 tysięcy palenisk na paliwa stałe, które zastąpiono proekologicznymi źródłami grzewczymi oraz zainstalowano prawie 4000 instalacji OZE. Aktualnie prawie 100% budynków ogrzewanych jest proekologicznie. Należy pamiętać, że sukces ten nie byłby możliwy bez ogromnego zaangażowania mieszkańców, którzy z odpowiedzialnością i dużą świadomością ekologiczną wymieniali swoje paleniska. Bez wsparcia krakowian, proces wymiany palenisk byłby także niemożliwy do przeprowadzenia w tak krótkim czasie.
Niekwestionowanym wskaźnikiem potwierdzającym, że podejmowane działania są skuteczne i adekwatne do rangi problemu, jest obserwowany z roku na rok sukcesywny spadek stężeń na stacjach monitoringowych. Jak wykazała roczna ocena jakości powietrza w województwie małopolskim za rok 2023, wykonana przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, wszystkie stacje monitoringowe w Krakowie wykazały dla stężenia średniorocznego pyłu zawieszonego PM10 wartości zgodne z normą.
Przedstawione dane nie pozostawiają żadnych wątpliwości, że oddychamy w Krakowie coraz lepszym powietrzem. Z dwunastu zanieczyszczeń podlegających ocenie jakości powietrza, dziesięć z nich w 2023 roku osiągnęło wartości normatywne. Pozostałe dwa, czyli dwutlenek azotu i benzo(a)piren zaliczone są nadal do klasy C – strefy z przekroczeniem.
Kraków będzie kontynuował działania w zakresie transformacji energetycznej do odnawialnych źródeł energii, poprawy efektywności energetycznej budynków, a także rozwoju niskoemisyjnego transportu i elektromobilności. Poprzez aktywne oddziaływanie na obszar metropolitarny, w celu przyspieszania wdrażania uchwał antysmogowych dla Małopolski, Kraków będzie dążył do ograniczania emisji napływowej.
Gmina Miejska Kraków podtrzymuje także i dodatkowo umacnia ogólnokrajowy i bardzo zauważalny rozwój rynku odnawialnych źródeł energii, wspierając krakowian w realizacji tego rodzaju inwestycji. Ważnym aspektem jest również wspieranie mieszkańców w przeprowadzaniu termomodernizacji budynków, których liczba z roku na rok wzrasta.
Źródło: Kraków.pl
