Październik już od 1985 roku uznawany jest na całym świecie za miesiąc świadomości raka piersi. W tym okresie szczególnie warto podjąć tematy związane z profilaktyką, diagnostyką oraz nowoczesnym leczeniem nowotworów piersi. Z tej okazji przygotowaliśmy krótki poradnik o tym, jak możemy wykorzystać ten czas, by lepiej zadbać o nasze zdrowie.
----- Partner Działu Kraków -----
Krok pierwszy: wiedza
Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem u kobiet na świecie (25%) i najczęstszą przyczyną zgonu (14%). Szacuje się, że co roku raka piersi rozpoznaje się u blisko 1,7 miliona kobiet, a ponad 500 tysięcy umiera z tego powodu. W Polsce rak piersi w ostatnim stuleciu stał się jednym z największych zagrożeń przedwczesnej umieralności kobiet. Rak piersi występuje również u mężczyzn, choć bardzo rzadko. Szacuje się, że jeden na sto przypadków nowotworów złośliwych sutka, to właśnie rak piersi u mężczyzn.
Rak piersi przez długi czas rozwija się w sposób utajony, nie wywołując bólu ani widocznych objawów. Symptomy, takie jak wyczuwalne guzki lub zgrubienia, zmiany w kształcie lub wielkości piersi, nietypowa wydzielina z brodawki czy zmiany skórne, powinny zawsze skłonić do wizyty u specjalisty. Czynniki ryzyka rozwoju choroby są złożone, jednak kluczowy wpływ wydają się mieć te związane ze stanem hormonalnym (czynniki reprodukcyjne, wiek pokwitania i przekwitania, stosowanie preparatów hormonalnych). Częstość występowania raka piersi wzrasta z wiekiem – wśród kobiet przed 45 rokiem życia nowotwór występuje rzadko, a większość zachorowań dotyczy kobiet po 50 roku życia (w Polsce 80% pacjentek). (źródło: ZwrotnikRaka.pl)
Krok drugi: profilaktyka
Skuteczna profilaktyka raka piersi — obejmująca zdrowy styl życia, regularne badania piersi oraz konsultacje genetyczne — odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu chorobie i wykrywaniu jej na wczesnym etapie, co znacząco zmniejsza ryzyko zachorowania i zgonu. Szacuje się, że ograniczając lub eliminując znane czynniki ryzyka zachorowania oraz korzystając z zaleceń Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem, można zapobiec nawet połowie wszystkich przypadków nowotworów.
Warto podkreślić rolę populacyjnych badań przesiewowych w kierunku wykrycia raka piersi, dzięki którym udało się obniżyć współczynnik umieralności na tę chorobę. Populacyjny program wykrywania raka piersi skierowany jest do kobiet zdrowych i bez objawów tego nowotworu, u których nie stwierdzono rodzinnego występowania choroby i mutacji zwiększających ryzyko zachorowania.
W Polsce populacyjny program badań przesiewowych w kierunku raka piersi z wykorzystaniem mammografii został wprowadzony w 2006 roku. Aktualnie w skriningu mammograficznym raka piersi uczestniczą kobiety, które są w wieku 45-74 lat i w ciągu 2 lat nie miały wykonywanej mammografii. Skrining składa się z dwóch etapów: podstawowego i w przypadku wykrycia niepokojących zmian – etapu pogłębionego. Badanie w ramach programu można wykonać bezpłatnie. (źródło: ZwrotnikRaka.pl)
Krok trzeci: regularne badania
Ważne jest, aby kobiety jak najwcześniej wyrobiły w sobie nawyk samobadania piersi. Obserwacja i kontrola własnych piersi może odbywać się np. przed lustrem lub pod prysznicem. Jak prawidłowo wykonać samobadanie piersi? Poniżej prezentujemy krótką instrukcję:
- Stań przed lustrem z uniesionymi do góry rękami. Obejrzyj dokładnie swoje piersi – czy widzisz w nich coś, czego dotychczas nie zauważyłaś? Powinny Cię zaniepokoić na przykład: zagłębienie, płyn wypływający z brodawki, “pomarańczowa skórka”, zmiana rozmiaru lub kształtu piersi, powiększona żyła na piersi.
- Teraz połóż ręce na biodrach i obejrzyj dokładnie swoje piersi w tej pozycji. Zwróć uwagę czy zauważasz zmiany wymienione w poprzednim punkcie.
- Złącz trzy środkowe palce prawej dłoni. Unieś lewą rękę nad głowę, a palcami prawej dłoni sprawdź swoją lewą pierś. Rób to w następujący sposób: ruchami okrężnymi od środka piersi na zewnątrz, z góry na dół całą pierś, od środka piersi na zewnątrz ruchami promienistymi. Tak samo zbadaj drugą pierś – unieś prawą rękę nad głowę, a palcami lewej dłoni sprawdź swoją prawą pierś.
- Połóż się na plecach. Złącz trzy środkowe palce lewej dłoni i sprawdź prawą pierś, a potem prawą ręką lewą pierś, tak jak w trzecim kroku. (źródło: NFZ Olsztyn)
Różowy październik w Krakowie
Kraków również włącza się w inicjatywy organizowane w ramach Różowego Października. Jedną z nich był koncert zorganizowany przez Stowarzyszenie Różowa Wstążka, który odbył się 4 października w Filharmonii Krakowskiej. Do akcji dołączył również Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera, który zaprasza na bezpłatną konferencję dedykowaną pacjentkom i pacjentom leczonym z powodu raka piersi oraz ich bliskim – wydarzenie odbędzie się w piątek 17 października na terenie szpitala.
Aleksandra Kubas
