Święty Stanisław ze Szczepanowa to nie tylko jeden z najważniejszych polskich świętych, ale i patron Krakowa. Jego dramatyczne życie, męczeńska śmierć i legenda o cudownym zjednoczeniu rozczłonkowanego ciała sprawiły, że stał się symbolem jedności i moralnego ładu – zarówno dla miasta, jak i całego kraju.
Kim był święty Stanisław?
Stanisław ze Szczepanowa (ok. 1030–1079) był biskupem krakowskim, wybitnym duchownym i kaznodzieją, który zasłynął odwagą w obronie pokrzywdzonych i krytyką nadużyć władzy królewskiej. Jako biskup Krakowa od 1072 roku, aktywnie uczestniczył w życiu politycznym i religijnym państwa Piastów, a jego autorytet sięgał daleko poza granice diecezji.
Konflikt z królem Bolesławem Śmiałym i męczeńska śmierć
Najważniejszym momentem w życiu Stanisława był konflikt z królem Bolesławem II Śmiałym. Według kronik, biskup publicznie skrytykował okrutne kary, jakie król wymierzał żonom rycerzy podczas jego wyprawy na Ruś. Stanisław stanął w obronie kobiet i otwarcie potępił działania władcy, co doprowadziło do jego ekskomuniki. W odpowiedzi król oskarżył biskupa o zdradę i skazał go na śmierć.
11 kwietnia 1079 roku Stanisław został zamordowany podczas odprawiania mszy w kościele na Skałce w Krakowie. Według legendy, król sam zadał śmiertelny cios, a ciało biskupa zostało poćwiartowane i wrzucone do pobliskiego stawu.
Symbol jedności i patron Krakowa
Legenda głosi, że rozczłonkowane ciało świętego Stanisława cudownie się zrosło, co stało się proroczym symbolem przyszłego zjednoczenia rozbitej Polski. Przez wieki Stanisław był postrzegany jako patron jedności narodowej – tak jak jego ciało zostało złączone, tak i Polska miała się kiedyś zjednoczyć po okresie rozbicia dzielnicowego.
W 1253 roku biskup Stanisław został kanonizowany przez papieża Innocentego IV, a jego kult szybko rozprzestrzenił się na całą Polskę, Litwę i Ruś. Od tego czasu jest oficjalnym patronem Krakowa, archidiecezji krakowskiej oraz całego kraju.
Święty Stanisław w tradycji Krakowa
Szczególnym miejscem kultu świętego Stanisława jest katedra wawelska, gdzie spoczywają jego relikwie. Od XIII wieku corocznie odbywa się uroczysta procesja z Wawelu na Skałkę – trasą, którą według tradycji przeniesiono ciało męczennika. To wydarzenie jest jednym z najważniejszych świąt religijnych w Krakowie i symbolem duchowej jedności miasta.
Podczas koronacji polskich królów władcy klękali przy sarkofagu świętego Stanisława na Wawelu, prosząc o opiekę i błogosławieństwo dla narodu
