Po raz pierwszy w historii w Tatrach przez pięć dni zanotowano tak niskie temperatury.
W ostatnim tygodniu stacja badawcza Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zarejestrowała ekstremalnie niskie temperatury w Litworowym Kotle w Tatrach. Przez pięć kolejnych dni, od niedzieli do czwartku, termometry pokazywały wartości poniżej -30°C. Rekord padł w poniedziałek, gdy temperatura spadła do -41,1°C.
Pierwszy taki przypadek w historii
Jak informują naukowcy z UAM, to pierwszy przypadek tak niskich temperatur od uruchomienia stacji pomiarowej w czerwcu 2022 roku. Zjawisko wiąże się z intensywnym spływem arktycznych mas powietrza, którego nie obserwowano w ciągu ostatnich trzech lat badań.
Litworowy Kocioł działa jako „supermrozowisko”. Suche, ciężkie i zimne powietrze spływa ze stoków otaczających kocioł i gromadzi się na jego dnie. W bezchmurne noce, przy niskiej wilgotności i braku wiatru, nagromadzone powietrze intensywnie wypromieniowuje ciepło. Temperatura może wtedy spaść nawet o kilkanaście stopni względem otoczenia.
Naukowcy zauważają na wykresach charakterystyczne, gwałtowne wahania temperatury. Może ona wzrosnąć nawet o 15-20°C w ciągu zaledwie 10 minut, gdy wiatr powoduje wymianę mas powietrza na dnie kotła.
Badacze z UAM wybrali Litworowy Kocioł jako najlepsze miejsce do badań klimatycznych po wcześniejszych pomiarach pilotażowych i analizie zdjęć satelitarnych. To najgłębsze bezodpływowe zagłębienie w Tatrach, do którego promienie słoneczne nie docierają od listopada do początku marca. Nawet w lecie słońce operuje tam łącznie tylko przez 11,5 godziny.
Kiedy koniec mrozów?
Według specjalistów notowane arktyczne mrozy dobiegają końca. Kolejne rekordowe spadki temperatury są mało prawdopodobne ze względu na nadchodzące masy powietrza o wyższej wilgotności.
Litworowy Kocioł znajduje się w Tatrach Zachodnich u podnóża Małołączniaka i Krzesanicy, na wysokości około 1794 m n.p.m. Nazwę zawdzięcza arcydzięglowi litworowi, roślinie kwitnącej tam latem. Badacze przypuszczają, że w szczególnie sprzyjających warunkach temperatura w tym miejscu może spaść nawet do -50°C.
