Podczas XXIII Podgórskich Dni Otwartych Drzwi w Krakowie nową siedzibę Instytutu Pamięci Narodowej odwiedziło ponad 200 osób. Co zmieniło się w odrestaurowanym gmachu dawnego C.K. Sądu Powiatowego, a później aresztu śledczego przy ul. Czarnieckiego 3?
Trzy grupy zorganizowane przez Stowarzyszenie Podgórze 28 września odbyły godzinne wycieczki po odrestaurowanym, prawie 120-letnim, gmachu dawnego C.K. Sądu Powiatowego, a później aresztu śledczego przy ul. Czarnieckiego 3 w Krakowie. Zwiedzaniu towarzyszyły miniwykłady konserwator zabytków Katarzyny Sułkowskiej, zastępcy dyrektora oddziału dr. Michała Wenklara oraz badacza regionalisty Michała Wójcika.
Po południu zorganizowano krótsze, półgodzinne oprowadzania po budynku pod opieką pracowników krakowskiego oddziału IPN. Ponadto pod namiotem przed budynkiem na gości czekały warsztaty dla dzieci pt. „Symbol Polski Walczącej”, a wewnątrz – księgarnia. Całości dopełniła wystawa IPN „Wrzesień ’39. Polska wobec niemieckiej i sowieckiej agresji”.
IPN ma nową siedzibę
Latem 2024 r. krakowski oddział Instytutu Pamięci Narodowej wprowadził się do nowej siedziby w odrestaurowanym gmachu dawnego C.K. Sądu Powiatowego, a także aresztu śledczego. Dzięki tej inwestycji część rozrzuconych dotąd po Krakowie biur IPN udało się skupić w jednym miejscu, a Podgórze odzyskało reprezentacyjny budynek z czasów rozkwitu tej dzielnicy.
W miejsce więziennego muru z wieżyczkami strażniczymi i ponurego gmaszyska z zakrytymi oknami, znajdujemy dziś budynek przywrócony do stanu świetności i otwarty na przestrzeń wokół. W przyszłości w sąsiedztwie odremontowanego gmachu powstanie nowoczesne, ale wkomponowane w otoczenie archiwum krakowskiego IPN. Wokół nie zabraknie otwartej przestrzeni z miejscem na wystawy edukacyjne i wydarzenia plenerowe.
Remont budynku
Przeprowadzony został generalny remont i proces rewaloryzacji zaniedbanego budynku, w ścisłej współpracy z wojewódzkim konserwatorem zabytków. Podstawowym założeniem było odtworzenie stanu z czasów świetności gmachu, z okresu galicyjskiego, przy jednoczesnym zapewnieniu funkcjonowania urzędu zgodnie ze współczesnymi standardami. Usunięto dodane w czasie II wojny światowej i po niej elementy: ogrodzenie więzienne, kraty, dobudówki, zlikwidowano spacerniak. Elewacja została oczyszczona, a attyka zrekonstruowana według zaleceń konserwatora zabytków.
Poddając wnętrze budynku gruntownemu remontowi zadbano o zachowanie lub odtworzenie pierwotnego stanu. Zakonserwowano i ponownie wstawiono dębowe drzwi wejściowe. Zachowano i uzupełniono sztukaterie gipsowe i dekoracje malarskie – szczególnie widoczne są w pomieszczeniach księgarni. Tam, gdzie to było możliwe, zachowano i częściowo odtworzono pierwotne płytki na posadzkach. Z kamiennych schodów wejściowych i wewnętrznych usunięto cement i późniejsze nakładki, odsłaniając pierwotny piaskowiec. Oczyszczono i uzupełniono kutą balustradę schodów, z oryginalnym dębowym pochwytem. Zrekonstruowano też mosiężne klamki. Zostały nawet zachowane oryginalne stalowe schody z początku wieku, prowadzące niegdyś na poddasze. Jako świadectwo dziejów budynku pozostawiono jedną z cel w dawnym kształcie – z kratą i więziennymi drzwiami z judaszem. Zrekonstruowano w niej także, przeniesiony z innego piętra piec kaflowy.
fot. /IPN w Krakowie/
Źródło: IPN w Krakowie
